شاید چیزی از شهر مقدس نشنیده باشید؛ اما شک ندارم چیزهای زیادی از شهر اردبیل شنیده‌اید.

شاید بپرسید اردبیل چه ربطی به شهر مقدس دارد؟

اردبیل، اردویل یا آرتاویل، نامی اَوِستایی به معنای «شهر مقدس» است. چمدان ببندید، ذوق‌تان برای بازدید از جاهای دیدنی اردبیل را حفظ کنید.

این شهر در میان دشت اردبیل و کوه‌های تالش و سبلان قرار دارد و حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دریا فاصله گرفته است. اردبیل تقریبا ۷۰ کیلومتر مربع مساحت و نزدیک ۶۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.

همان‌طور که قبل‌تر هم گفتیم اردبیل در شمال غرب ایران است؛ اما خوب می‌شود بدانید استان اردبیل بخشی از فلات مثلثی شکل ایران در شرق فلات آذربایجان است که بیشتر از ۳/۲ آن را منطق کوهستانی تشکیل می‌دهند. به همین دلیل در سفر به اردبیل آب‌وهوای سردی را تجربه خواهید کرد.

در این شهر شما دسترسی خوبی به دیدنی های اردبیل و مراکز مختلف درمانی، دولتی و اجتماعی دارید؛ اگر با ماشین شخصی نمی‌روید نیاز نیست خیلی نگران حمل و نقل یا دسترسی به جاهای دیدنی اردبیل باشید. کمی جلوتر در این راهنمای سفر به اردبیل دقیق به شما می‌گویم وضعیت حمل و نقل این شهر باستانی در چه وضعیتی قرار دارد.

این شهر از شمال به مشگین شهر، از شرق به نمین، از غرب به سرعین و نیر و از جنوب به شهرستان کوثر می‌رسد. از آن‌جایی که شهر اردبیل با استان گیلان هم مرز است، رفت و آمد هم بین گیلان و اردبیل راحت می‌شود.

نقشه اردبیل

شهر اردبیل شش محله اصلی دارد که به نام محلات شش‌گانه شناخته می‌شوند؛ بقیه محله‌ها، وابسته به این شش محله اصلی هستند. البته خود این محلات شش‌گانه هم به دو دسته «محلات حیدری» و «محلات نعمتی» تقسیم می‌شوند که هر کدام سه محله اصلی در خود جای داده‌اند.

محلات نعمتی از سه محله اصلی عالی قاپو (دروازه یا زنجیر)، سرچشمه یا چشمه باشی و گازران یا اونچی میدان تشکیل شده است و محلات حیدری از سه محله اصلی پیر عبدالملک، طوی یا طاوار و اوچ دکان تشکیل می‌شود.

در ادامه فهرست تمام روستاهای وابسته به این شش روستا را برایتان نوشتم. اگر خواستید محله‌ای را پیدا کنید، از این لیست در راهنمای سفر به اردبیل استفاده کنید و محله اصلی آن را یاد بگیرید تا در پیدا کردن روستا کارتان راحت‌تر باشد.

محلات نعمتی

منطقه نعمتی محله‌های کوچک و بزرگ مختلفی دارد که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌کنم.

– عالی قاپو (دروازه یا زنجیر)

محله‌های معجز، باغمیشه، زینال، رجایی، سلیمان شاه، میرزا بخشعلی، غریبان، ملا هادی، حافظ، کرداحمد، طالقانی، آرازعلی (ارس)، ملا باشی، کارشناسان، کشاورز، سعدی، علیه و منصوریان.

– سرچشمه یا چشمه باشی

محله‌های روستاهای معمار، تازه شهر، حسین آباد، اصغریه، رقیه، ولیعصر، معجز یا جلیل شاه، یساول، فاطمیه یا دروازه مشکین، اجیرلو، رقیه، خیرال، دروازه آستارا، راه انزاب، ایمان قلی، حافظیه، حاجی قهرمان و محمدیه.

– گازران یا اونچی میدان

محله‌های ائمه، قنبلان یا تازه میدان، عباسیه، اکبریه، خاتم‌النبیین، صاحب الزمان، امام حسن عسکری، امام صادق، امام سجاد، آقا کاظم، زینبیه، چراغعلی، قاجاریه و قاسمیه.

محلات حیدری

منطقه حیدری هم به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم شده و محله‌های زیادی دارد که در ادامه آن‌ها را نام برده‌ام.

– پیر عبدالملک

محله‌های جمعه مسجد، نمه‌لر، کوچه علی، فانتازیا، حسین علی، فرهنگیان، پردیس، سید آباد، پیر شمس‌الدین، عبدالله شاه، شاهد، صادقیه، کمد سازی، ژاندارمری، زرناس، صادقیه، رسالت، دانش آباد، پیرزرگر، احمدیه، انزاب و حسن آباد.

– طوی یا طاوار

محله‌های سبلان ۲، شام اسبی، نواب صفوی یا قره دینک، داشچیلار، توپچیلار، آزادی، والی، تازه آباد یا ججین، امام خمینی، قدس و کوچه اسلامی یا شاه باغی.

– اوچ دکان

محله‌های یعقوبیه، سلطان آباد، ابراهیم آباد، علی آباد، هاشم آباد، بهار آباد، یوسف آباد، جمشید آباد، پیرمادر، آبروان، مقدس، ایثار، راه نیار، سبلان، کاشانی، بعثت، رقیه، عباس آباد، نیار، صفا، ابوطالب، ولیعصر، سادات و جعفریه.

نقشه گردشگری اردبیل

 اگر دوست داشتید به شهرهای سرراهتان هم سری بزنید، مقالات دیگر مجله علی بابا را هم بخوانید. از هر جای ایران که سفر را آغاز کنید و به اردبیل برسید، از یکی از سه شهر گیلان، آذربایجان شرقی یا زنجان رد می‌شوید. اگر زمینی سفر می‌کنید حتما سری به جاهای دیدنی سر راهتان هم بزنید و حسابی خوش بگذرانید.

به خاطر نزدیکی به گیلان یک تیر و دو نشان است؛ پس می‌توانید چند وقتی را هم در گیلان، کنار دریای فراموش‌نشدنی خزر بگذرانید. همچنین پیشنهاد می‌کنم اگر وقت داشتید حتما سری به آذربایجان شرقی و زنجان که نزدیک اردبیل هستند سری بزنید؛ هر گوشه این استان‌ها پر از زیبایی‌های به‌یادماندنی است.

سفر از اردبیل به شهرها و روستاهای نزدیک

وقت آن است ببینیم به کدام شهرها و روستاهای نزدیک اردبیل دسترسی داریم. پیشنهاد می‌کنیم در نقشه هم نگاهی به این شهرها و روستاها بیاندازید تا اگر خواستید به آن‌جا بروید، راحت‌تر مسیرتان را پیدا کنید.

– سفر به سرعین

از اردبیل تا سرعین حدود ۳۰ کیلومتر و ۲۰ دقیقه با ماشین فاصله است. سرعین یکی از  شهرهای گردشگری استان اردبیل است که به چشمه‌های آب گرم معدنی شهرت دارد. اگر به سرعین رفتید، حتما سری هم به چشمه‌های آبگرم آن بزنید تا جانی تازه کنید و حسابی سرحال شوید.

مشاهده دقیق سرعین روی نقشه

–سفر به خلخال

از اردبیل تا خلخال ۱۱۲ کیلومتر راه است که تقریبا یک ساعت و ۲۰ دقیقه زمان از شما می‌گیرد؛ اما مطمئن باشید در سفر به اردبیل این زمان گذاشتن می‌ارزد و قرار است شهری پر از جاذبه‌های طبیعی را ببینید. غارها، چشمه‌های آبگرم، آبشارها و باغ‌های این شهر بسیار چشم‌گیر و دل‌نشین هستند.

موقعیت دقیق خلخال روی نقشه

– سفر به مشگین شهر

مشگین شهر یکی از شهرهای گردشگری این استان است که کوه سبلان هم در این شهر قرار دارد. البته فقط کوه سبلان نیست که این شهر را خاص می‌کند. وجود دیدنی‌های جذابی مثل قلعه قهقهه، جهنم دره، پل معلق ییلاق‌ها و مکان‌های دیگر، مشگین شهر را بیشتر از همیشه خواستنی کرده است. اردبیل تا مشگین شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد.

موقعیت دقیق شهر مشکین شهر روی نقشه

– سفر به آستارا

شاید بپرسید آستارا؟ آستارا که در استان گیلان است! چرا در راهنمای سفر به اردبیل از این شهر اسم می‌بری؟ بله درست است، آستارا در استان گیلان است؛ اما از اردبیل تا آستارا راه زیادی نیست.

فاصله تا آستارا فقط ۸۰ کیلومتر است و شما به راحتی با ماشین یا اتوبوس می‌توانید به آستارا برسید. در آستارا نه تنها عاشق جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌شوید، بلکه سوغات و خوراکی‌های گیلانی این شهر هوش از سرتان می‌پراند.

موقعیت دقیق آستارا روی نقشه

جاذبه های گردشگری اردبیل

به بخش جذاب و دیدنی مقاله راهنمای سفر به اردبیل رسیدیم. در این بخش، جاذبه های گردشگری اردبیل را برایتان لیست می‌کنم تا دستتان حسابی در انتخاب باز باشد.

جاذبه های تاریخی

در این راهنمای سفر به اردبیل از جاذبه های تاریخی اردبیل شروع می‌کنم که می‌دانم حسابی طرفدار دارد. همان‌طور که قبلا هم گفتم اردبیل شهری باستانی است و اهمیت تاریخی زیادی در بین شهرهای ایران دارد؛ پس تعجبی ندارد وقتی بدانید چقدر مکان‌های تاریخی زیادی در اردبیل وجود دارد.

در سفر به اردبیل متوجه می‌شوید معماری این بنا کم‌نظیر است. سبک‌های مختلف کاشی‌کاری، معرق و مقرنس کاری و گچ بری در گوشه گوشه آرامگاه شیخ صفی‌الدین به چشم می‌خورد. آثار هنری دیگری را هم می‌توانید در این آرامگاه ببینید؛ مثل منبت، نقاشی، طلاکاری، خطاطی و تذهیب که همگی کارهای استادهای بزرگی بوده‌اند. معماران آرامگاه شیخ صفی‌الدین به عرفان و صوفی‌گری هم توجه ویژه‌ای داشتند؛ مسیر رسیدن به آرامگاه هفت بخش دارد که نشانه هفت مرحله عرفان است.

حمام تاریخی پیر زرگر

حمام تاریخی پیر زرگر در دوران قاجار و نزدیک مسجد پیر زرگر ساخته شده است. بنای حمام تا حد زیادی آسیب دیده؛ اما در دست مرمت است و به زودی ورژن مرمت شده این بنا را خواهید دید. اگر دوست داشتید در برنامه سفر به اردبیل حتما سری هم به مسجد پیر زرگر بزنید.

حمام پیرزرگر از بناهای قاجاری و جاهای دیدنی اردبیل است که به‌علت قرارگیری در محله قدیمی پیرزرگر و روبروی مسجد تاریخی همان محله، به این نام معروف شده است. برخی از بخش‌های حمام را هشتی ورودی، سربینه، رختکن، گرمخانه، اتاق تنظیف و چال حوض تشکیل می‌دهند. از مهم‌ترین تزیینات حمام می‌توان به نقاشی‌های متعدد آن اشاره کرد که تصاویری مانند ملائک و گل و بوته‌هاى اسلیمى، صحنه‌هاى مجلسى و… در میان آن‌ها قابل مشاهده است. در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲، حمام پیرزرگر با شماره ۸۸۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موقعیت دقیق حمام پیرزرگر روی نقشه

خانه رضا زاده (موزه شهدای اردبیل)

بعضی مکان‌های تاریخی علاوه بر جنبه تاریخی، جنبه‌ای معنوی هم دارند و ما را یاد چیزهای تاثیرگذاری می‌اندازند؛ خانه تاریخی رضا زاده هم از همین دسته سفر به اردبیل است. این خانه دو طبقه دارد و هر دو طبقه آن با یادگارها، عکس‌ها، یادگاری‌ها و وصیت‌نامه‌های شهدای جنگ تحمیلی پر شده است.

قدمت خانه رضازاده با قدمتی به دوره قاجار برمی‌گرده، از مکان‎های تاریخی و دیدنی در محله اوچدگان به حساب میاد. این خانه در دو طبقه ساخته شده. معماری خانه مرتباط به معماری‌ها و هنر قاجاریه. هشتی خانه به سبک قاجاری و پلان ساختمان به شکل نعل طراحی شده. دو اتاق گوشواره در طبقه اول وجود داره، که از جالب توجه‌ترین بخش‌های خانه است. بین این دو اتاق، مکانی وجود داره که به اتاق شاه نشین معروفه. در سال ۱۳۷۸، خانه رضازاده با شماره ۲۵۷۹ در فهرست آثار ملی ثبت شد. در سال‌های بعد آثار به جامانده از شهدای اردبیل رو در این مکان قرار دادند و این بنا میزبان موزه شهدای اردبیل است.

موقعیت دقیق خانه رضا زاده روی نقشه

برج شاطر

شاید حین سفر به اردبیل از زبان محلی‌ها بشنوید که این برج را با نام گنبد شاطر هم صدا بزنند که هر دو اسم پرکاربرد است. برج شاطر یکی از هندسی‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل است. داخل این برج شکل استوانه‌ای دارد؛ اما وقتی از بیرون به آن نگاه کنید، می‌بینید که برج ۱۰ ضلعی است.

برج شاطر که با نام گنبد شاطر نیز شناخته می‌شود، از جاهای دیدنی اردبیل در فاصله‌ ۶ کیلومتری شهر و در روستایی به نام صومعه است. تپه‌های باستانی متعددی در پیرامون و اطراف این برج قرار گرفته‌اند. باستان‌شناسان قدمت این تپه‌های تاریخی را به دوران قبل از اسلام نسبت می‌دهند. از ویژگی‌های جالب معماری برج طرح آن محسوب می‌شود.
نمای این سازه از داخل به‌صورت استوانه و از خارج به شکل ده‌ضلعی است و ازاره‌ای سنگی دارد که از چهار برج سنگ‌تراش تشکیل شده است.

باستان‌شناسان با توجه به نوع معماری برج و شباهت آن به آرامگاه چلبی اوغلو در سلطانیه، زمان ساخت برج شاطر را قرن هشتم هجری تخمین می‌زنند. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۶۱۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موقعیت دقیق برج شاطر روی نقشه

کلیسای مریم مقدس

یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی که معرفی می‌کنم، قطعا همین کلیسای مریم مقدس است. درباره قدمت این کلیسا نظرات مختلفی وجود دارد. روی درب آن تاریخ ۱۸۷۶ میلادی حک شده است. برخی کارشناسان می‌گویند این تاریخ نصب درب است، نه خود کلیسا؛ قدمت ساختمان کلیسا خیلی بیشتر است.

کلیسای مریم مقدس از سال ۱۳۲۳ به بعد به عنوان یکی از دیدنی های اردبیل شناخته شد. بعد از این سال هم دیگر مراسمات مذهبی در این کلیسا برگزار نشد.

موقعیت دقیق کلیسای مریم مقدس روی نقشه

جاذبه های طبیعی اردبیل

به بخش مورد علاقه طبیعت‌دوستان رسیدیم. در این قسمت سفر، به شما چند تا از دیدنی های اردبیل را معرفی می‌کنیم که واقعا زیباست.

دریاچه شورابیل

این دریاچه آب بسیار شوری داشت؛ به همین دلیل آن را شورابیل نامگذاری کردند؛ اما حالا با اضافه کردن مقداری آب شیرین، از شوری دریاچه کم شده است. اگر در سفر به اردبیل به این دریاچه سری بزنید احتمالا ماهی‌های قزل آلای رنگین کمان را که در دریاچه پرورش می‌دهند را هم ببینید.

دریاچه شورابیل از بزرگ‌ترین دریاچه‌های داخل شهری ایران در این شهر است که وسعت آن به حدود ۱۸۰ هکتار می‌رسد. این دریاچه با امکانات متنوع، از بهترین تفرجگاه‌های این شهر است و گردشگران زیادی برای لذت بردن از پیاده روی در مسیر سلامت اطراف این دریاچه و گشت‌وگذار در این منطقه در طول سال از دریاچه شورابیل بازدید می‌کنند.

دریاچه شورابیل در گذشته تالابی بزرگ با آب شور در شمال غربی ایران به شمار می‌رفت که در طول سال‌های اخیر میزان قابل‌توجهی از شوری خود را از دست داده است. دسترسی مناسب به دریاچه شورابیل محبوبیت این دریاچه را میان ساکنان اردبیل و مسافران دوچندان می‌کند.

در اطراف دریاچه شورابیل امکانات متنوعی برای گردشگران تعبیه کرده‌اند و ظرفیت‌های گردشگری برجسته، این دریاچه را به یکی از مناطق نمونه گردشگری در استان اردبیل تبدیل کرده‌اند. بسیاری از مکان‌های آموزشی و نمایشگاه بین‌المللی اردبیل در اطراف این دریاچه قرار گرفته‌اند. ارتفاع بالای دریاچه شورابیل از سطح دریا، سبب سرمای هوا در این ناحیه در بیش از نیمی از سال و خنکی آن در فصل‌های بهار و تابستان می‌شود؛ به همین دلیل این دریاچه منطقه‌ای مناسب برای فرار از گرمای تابستان به شمار می‌رود.

دریاچه شورابیل در طول سال از گونه‌های متنوع پرندگان مهاجر میزبانی می‌کند؛ اما به‌دلیل بافت شهری اطراف این دریاچه خبری از سایر حیوانات نیست. اردک چشم طلایی، غاز خاکستری، لک‌لک سیاه و پلیکان خاکستری از معروف‌ترین گونه‌‌های مهاجر در این منطقه هستند و حواصیل، مرغابی، قرقاول و خوتکا از پرندگان بومی این منطقه به شمار می‌روند. به‌دلیل شوری آب دریاچه شورابیل تا سال‌ها گونه‌های گیاهی در اطراف آن رشد نمی‌کردند، اما با کاهش شوری آب این دریاچه در سال‌های اخیر، جنگل‌های مصنوعی در حوالی این دریاچه ایجاد کرده‌اند.

موقعیت دقیق دریاچه شورابیل روی نقشه

آبشار سردابه

آبشار سردابه یکی از زیباترین جاهای دیدنی این شهر است که دارم در این مقاله راهنمای سفر به اردبیل به شما معرفی می‌کنم. این آبشار در دامنه‌های شرقی کوه سبلان قرار دارد و نزدیک به آب گرم سردابه است. پیشنهاد می‌کنیم علاوه بر بازدید از این آبشار زیبا، سری هم به آب گرم سردابه بزنید و جانی تازه کنید.

آبشار سردابه، یک چشمه‌ آب‌گرم معدنی و بسیار مفید دارد و به این ترتیب با سفر به این منطقه می‌توانید با یک تیر چند نشان بزنید و ضمن بازدید و تفریح از آبشاری زیبا، از خاصیت‌های درمانی آب‌گرم سردابه نیز بهره‌مند شوید. آب این چشمه گاز سولفید هیدروژن دارد که از چندین شکاف طبیعی از زمین بیرون می‌آید، وارد استخری می‌شود و از آنجا به پایین دره جریان می‌یابد. روی سنگ‌های کنار استخر و سنگ‌های مسیر آب، اندکی رسوب نخودی‌رنگ دیده می‌شود که از املاح قلیایی و مختصری گوگرد تشکیل شده است.

در اطراف آبشار، علاوه بر وجود غارهای مختلف، گیاهانی مانند خزه، سرخس و گیاهان آبزی دیگر، دیواره‌های سنگی را سبزرنگ کرده‌اند؛ پایین‌تر از آبشار، محلی برای استراحت و ادای فرایض در نظر گرفته شده است.

موقعیت دقیق آبشار سردابه روی نقشه

جنگل فندقلو

جنگل فندقلو، جنگلی چند میلیون ساله است. در این جنگل درختان مختلفی مثل فندق، سیب وحشی، گوجه سبز، به، توت فرنگی، تمشک و ازگیل پیدا می‌شود. اگر در برنامه سفر به اردبیل سمت این جنگل رفتید، از تله کابین حیران که از وسط جنگل رد می‌شود هم استفاده کنید و زیبایی منظره را برای خودتان چند برابر کنید.

موقعیت دقیق جنگل فندقلو روی نقشه

دریاچه نئور

نئور، دریاچه‌ای بین استان گیلان و اردبیل است. منطقه‌ای سرسبز، خوش آب‌وهوا و فوق‌العاده دل‌نشین دارد و با یک نگاه دلتان را می‌برد. وقتی برنامه سفر به اردبیل را می‌بینید از دریاچه نئور، در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به سمت خلخال هم بازدید کنید. نئور یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین کشور است و عمق متوسط آن به ۵ متر می‌رسد.

موقعیت دقیق دریاچه نئور روی نقشه 

تالاب پته خور

پته‌ خور تالابی است که اگر در مقاله راهنمای سفر به اردبیل نمی‌گذاشتم، به محیط زیست کم‌لطفی کرده بودم. تالاب پته خور یکی از مناسب‌ترین زیستگاه‌ها برای درنای سیبری در حال انقراض است. این تالاب با ۴۴۰۰ هکتار مساحت یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی است و در شرق این شهر در روستای پته خور قرار دارد.

موقعیت دقیق تالاب پته خور روی نقشه 

خرید سوغات در سفر به اردبیل

جای بحث شیرین سوغاتی نمی‎تواند در راهنمای سفر به اردبیل خالی بماند. اول از بخش مورد علاقه خودم و خیلی از شما خوراکی‌دوستان شروع می‌کنم؛ یعنی سوغاتی‌های خوردنی. عسل سبلان، حلوا، تخمه آفتاب‌گردان، باقلوا، سرشیر، کره، شیرینی قرابیه و فطیر از نمونه سوغاتی‌های فوق‌العاده لذیذ اردبیل هستند.

دام‌ها معمولا از برف‌های آب شده کوه سبلان و علف‌های تازه دشت‌ها مصرف می‌کنند؛ فکر می‌کنم با این حساب می‌توانید حدس بزنید چقدر این خوردنی‌ها سالم و طبیعی هستند. در سفر به اردبیل از کباب‌های خوشمزه آن نگذرید.

گلیم، جاجیم، نمدمالی، پلاس و ظرف‌های مسی هم صنایع دستی معروف اردبیل است. یک نوع گلیم در اردبیل بافته می‌شود که حسابی معروف است. به هر فروشنده‌ای که گلیم می‌فروشد درخواست این نوع گلیم را کنید، شما را ناامید نمی‌کند.

غذاهای محلی و سنتی اردبیل

از غذاهای سنتی می‌توان به یرآلما کبابی، شیشلیک، آلبالو پلو، لپه خورشت، اوماج آشی، سوتلی آش، آش بزباش، یارما آشی، پیچاق قیمه، ترحلوا، دومه کباب، باستیرما پلو، ترشی قیمه، چیغیرتما، خشیل، خورش قاتق، ساج ایچی، سوغان سو، قویماق، قیقاناق، لونگی، هرا و قیواسا اشاره  کرد.

کمپینگ

اصلا می‌شود به جنگل رفت و به کمپینگ فکر نکرد؟ من که بعید می‌دانم. امکان کمپینگ برای شما در مناطق طبیعی اردبیل وجود دارد؛ اما امکانات خاصی برای این کار در اختیار شما قرار نمی‌گیرد. اگر فکر کمپینگ را در سر دارید، حتما وسایل مورد نیاز را با خودتان ببرید.

توصیه‌هایی برای تجربه بهتر سفر به اردبیل

باز هم یادآوری می‌کنم که بدون تجهیزات ایمنی و لباس گرم برای سفر به اردبیل برنامه‌ریزی نکنید. هنگام بازدید از جاهای دیدنی اردبیل به بناهای تاریخی صدمه‌ای نزنید و یادتان باشد آتش در فضای عمومی را حتما حتما خاموش کنید. اولویت را حال دل خودتان و دوستان یا خانواده بگذارید و کلی خوش بگذرانید و کیف کنید.